เชื้อนิวโมคอคคัส สาเหตุหลักทำผู้สูงอายุป่วยโรคปอดอักเสบ 

เชื้อแบคทีเรีย (เชื้อนิวโมคอคคัส) อาศัยอยู่ในโพรงจมูกและในลำคอของคนเราอยู่แล้วโดยที่ไม่ทำให้เกิดโรคใด ๆ หากว่าร่างกายอ่อนแอลง เชื้อตัวนี้จะลุกลามไปยังส่วนต่างๆ ทั่วร่างกาย ทำให้เกิดการอักเสบและติดชเื้อ โดยมักพบว่าเป็นอาการที่ต่อเนื่องมาจากโรคไข้หวัดใหญ่ การติดเชื้อปอดอักเสบสามารถพบได้ทุกช่วงอายุ โดยระดับความรุนแรงของโรคจะมีความแตกต่างกัน แต่ผู้ป่วยที่อายุมากกว่า 65 ปี มักมีความต้านทานโรคต่ำ จึงมีความเสี่ยงของโรคถึงขั้นเสียชีวิตมากที่สุด

   1.ความเชื่อ: ผู้สูงอายุที่สุขภาพแข็งแรงจะไม่เสี่ยงโรคปอดอักเสบ?

ข้อเท็จจริง: เพราะอายุเป็นปัจจัยสำคัญ ยิ่งอายุเพิ่มมากขึ้น ยิ่งมีความเสี่ยงโรคปอดอักเสบ โดยผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป มีโอกาสเป็นปอดอักเสบสูงถึง 4.8 เท่า เมื่อเทียบกับวัยทำงาน (อายุ 18-49 ปี) 

ข้อควรรู้: อายุเยอะบวกกับมีโรคประจำตัว ยิ่งเสี่ยงเป็นโรคปอดอักเสบในผู้สูงอายุมากยิ่งขึ้น 

   2.ความเชื่อ: เชื้อนิวโมคอคคัสจะติดเชื้อในกระแสเลือดและพบในเด็กเท่านั้น

ข้อเท็จจริง: พบว่า 1 ใน 5 ของผู้สูงอายุที่เป็นปอดอักเสบจากเชื้อนิวโมคอคคัสมีการติดเชื้อในกระแสเลือดร่วมด้วย จึงเป็นอีกหนึ่งสาเหตุหลักที่ทำให้ผู้สูงอายุเสียชีวิตทั่วโลก ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดปอดอักเสบในผู้ใหญ่ และมีโอกาสติดเชื้อในกระแสเลือด โดยมีโอกาสพบได้ทั้งในทั้งเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ และผู้มีโรคประจำตัว จัดเป็นกลุ่มเสี่ยงต่อโรคปอดอักเสบจากเชื้อนิวโมคอคคัสทั้งนั้น 

   3.ความเชื่อ: หากติดเชื้อนิวโมคอคคัส สามารถหายได้ด้วยตัวเองเหมือนไข้หวัดทั่วไป 

ข้อเท็จจริง: โรคปอดอักเสบจากเชื้อนิวโมคอคคัส ไม่สามารถหายเองได้ หรือรักษาได้ด้วยตนเอง เพราะว่าเป็นโรคที่มีความรุนแรง จำเป็นต้องได้รับยาปฏิชีวนะ และบางรายถึงขั้นมีมีภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด ดังนั้นผู้ป่วยจะต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล

ข้อควรรู้: หากมีคนในบ้านป่วยเป็นไข้หวัด ควรแยกผู้สูงอายุให้อยู่ห่างไกลจากผู้ป่วย เพราะอาจติดเชื้อไวรัสและเป็นปอดอักเสบได้

   4.ความเชื่อ: คนเราติดเชื้อนิวโมคอคคัสผ่านการสัมผัสละอองการไอและจามของผู้ป่วยเท่านั้น 

ข้อเท็จจริง: แม้ว่าคุณจะเป็นผู้สูงอายุที่ร่างกายแข็งแรง สุขภาพดี เชื้อนิวโมคอคคัสก็สามารถอาศัยอยู่ในโพรงจมูกและลำคอของเราได้ มากถึง 30% โดยที่ไม่ได้ก่อโรคใด ๆ แต่หากร่างกายเริ่มอ่อนแอ หรือมีการติดเชื้อไวรัสเชื้อนิวโมคอคคัสก็จะสามารถลุกลามไปส่วนต่างๆ ของร่างกาย ส่งผลให้เกิดปอดอักเสบติดเชื้อในกระแสเลือด หรือเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้

   5.ความเชื่อ: โรคปอดอักเสบจากเชื้อนิวโมคอคคัสมีอาการไม่รุนแรง ไม่สามารถทำให้เสียชีวิตได้

ข้อเท็จจริง: เชื้อนิวโมคอคคัสสามารถติดเชื้อร่วมกับไข้หวัดใหญ่ได้ด้วย เป็นโรคที่รุนแรงและอัตราการเสียชีวิตสูง จำเป็นต้องได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที 

ข้อควรรู้: อาการเริ่มต้นจะคล้ายไข้หวัด หากเป็นนานกว่า 2-3 วัน โดยไข้ไม่ลด ควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยในทันที

   6.ความเชื่อ: วัคซีนปอดอักเสบสามารถป้องกันโรคปอดอักเสบจากเชื้อโรคทุกชนิด

ข้อเท็จจริง: วัคซีนปอดอักเสบ หรือวัคซีน IPD (Invasive Pneumococcal Disease) คือ วัคซีนป้องกันการติดเชื้อในกระแสเลือด สามารถป้องกันการติดเชื้อนิวโมคอคคัสตามสายพันธุ์ที่อยู่ในวัคซีนเท่านั้น ไม่ได้ป้องกันเชื้อโรคได้ทุก ชนิด 

ข้อควรรู้: วัคซีนป้องกันเชื้อนิวโมคอคคัสมี 2 แบบ คือแบบคอนจูเกต (Conjugated) หรือ PCV13 และโพลีแซคคาไรด์ (Polysaccharide ) หรือ PPSV23 

   วิธีป้องกันโรคปอดอักเสบในผู้สูงอายุ

• ทานอาหารที่มีประโยชน์ ดื่มน้ำและพักผ่อนให้เพียงพอ 
• หลีกเลี่ยงอาหารรสจัดและไขมันสูง
• หลีกเลี่ยงการสัมผัส หรืออยู่ใกล้ผู้ป่วยโรคไข้หวัดใหญ่
• หลีกเลี่ยงการใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น
• ฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ทุกปี 
• ฉีดวัคซีน IPD ป้องกันการติดเชื้อในกระแสเลือด

โรคปอดอักเสบในผู้สูงอายุ ไม่ใช่เรื่องไกลตัว อย่าคิดแค่ว่าคงปวดไข้หวัดธรรมดาทั่วไป เพราะอาจอันตรายถึงชีวิต ดังนั้นการรู้เท่าทันพร้อมทั้งวางแผนดูแลสุขภาพและเลือกทำประกันสุขภาพที่ใช่สำหรับคุณ ด้วยความปรารถนาดีจากวิริยะประกันสุขภาพ 

บทความที่คุณอาจสนใจ อ่านต่อ:

ปัญหาช่องปากในผู้สูงอายุ

อาการโควิด2568 กลับมา เผย 6 ท่าวิธีบริหารปอดให้ปอดแข็งแรง

ที่มา: โรงพยาบาลสมิติเวช